بیماری‌های مقاربتی (STDs) به عنوان یکی از مشکلات شایع بهداشت عمومی، در صورت عدم تشخیص و درمان به موقع می‌توانند عوارض جدی برای سلامت افراد ایجاد کنند. این بیماری‌ها از طریق تماس جنسی، تماس پوستی و یا راه‌های دیگری مانند انتقال خون یا مادر به نوزاد منتقل می‌شوند.
هدف از این مقاله، آشنایی با انواع روش‌های تشخیص، اهمیت انجام آزمایش‌های بیماری‌های مقاربتی، و نحوه آماده‌سازی برای این آزمایش‌ها است. اطلاع از این موضوع می‌تواند نقش مهمی در پیشگیری، درمان و حفظ سلامت فرد و جامعه ایفاء کند.
انواع رایج بیماری‌های مقاربتی و ویروس‌های عامل اینگونه بیماری‌ها
آزمایشات تشخیص STI (sexually transmitted infections) یا STD (sexually transmitted diseases) به مجموعه‌ای از تست‌های پزشکی گفته می‌شود که به منظور شناسایی عفونت‌های مقاربتی انجام می‌شوند.
بیماری‌های مقاربتی از طریق تماس جنسی (واژینال، دهانی یا مقعدی) یا تماس پوستی با افراد آلوده منتقل می‌شوند. علاوه بر تماس جنسی و پوستی، اینگونه بیماری‌ها از طریق خون هم قابلیت انتقال دارند. همچنین، در صورت ابتلاء مادر در دوران بارداری، زایمان یا شیردهی به بیماری‌های منتقله از طریق رابطه جنسی، امکان بیمار شدن جنین نیز وجود دارد.
از جمله بیماری‌های مقاربتی و ویروس‌های عامل آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- کلامیدیا (Chlamydia)
- بیماری سوزاک یا گونوره‌آ (Gonorrhea)
- تبخال تناسلی (Genital Herpes)
- ویروس نقص ایمنی انسانی (HIV)
- ویروس پاپیلومای انسانی (HPV)
- سیفلیس (Syphilis)
- تریکومونیازیس (Trichomoniasis)
- هپاتیت B و C
- شانکروئید یا شانکر نرم (Chancroid)
- مولوسکوم کونتاژیوزوم (Molluscum Contagiosum)
هدف از انجام آزمایش تشخیص بیماری‌های مقاربتی (STD)
تست STD عفونت‌های ناشی از باکتری‌ها، ویروس‌ها و انگل‌هایی که از طریق تماس جنسی یا روش‌های دیگر انتقال می‌یابند را تشخیص می‌دهد. از جمله اهمیت‌های انجام آزمایش می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- شناسایی و تشخیص زودهنگام بیماری‌های مقاربتی پیش از ایجاد عوارض جدی
- کمک به درمان سریع و پیشگیری از انتقال بیماری به دیگران
- جلوگیری از بروز مشکلات بلندمدت و جدی مانند ناباروری، آسیب مغزی، نقص مادرزادی و یا حتی مرگ
انجام آزمایش STD برای چه کسانی لازم است؟
انجام آزمایش تشخیص بیماری‌های مقاربتی برای افراد زیر توصیه می‌شود:
- افراد فعال از نظر جنسی
- زنان باردار
- مردان همجنس‌گرا و یا دوجنس‌گرا
- افرادی که رابطه جنسی محافظت‌نشده دارند
- افرادی که شریک جنسی آنها مبتلاء به بیماری مقاربتی است
- کسانی که تجربه تزریق موادمخدر را داشته‌اند
همچنین، در صورت داشتن موارد زیر که علائم احتمالی STIها هستند، هم نیاز به انجام آزمایش دارید:
- دردناک بودن دفع ادرار یا مکرر بودن ادرار
- داشتن درد هنگام رابطه جنسی
- بوی غیرطبیعی در ترشحات واژن
- خارش یا ترشح از آلت تناسلی یا واژن
- زخم یا برجستگی در ناحیه تناسلی یا مقعد
- تاول یا زخم در اطراف دهان
- خارش، درد یا خونریزی در ناحیه مقعد
باید توجه کرد که بسیاری از بیماری‌های مقاربتی یا علائمی ندارند یا دارای علائم خفیفی هستند. این امر تشخیص زودهنگام آنها را دشوار می‌کند و خطر انتقال آنها را به سایرین افزایش می‌دهد. با انجام آزمایش STI در بهترین آزمایشگاه ورامین و مناطق اطراف آن (پاکدشت، قرچک، پیشوا و جوادآباد) می‌توان به شناسایی بیماری‌های عفونی جنسی قبل از ظاهر شدن علائم کمک کرد.
روش‌های انجام آزمایش بیماری‌های مقاربتی (STD)
برای انجام تست STI روش‌های مختلفی وجود دارد که پزشک متخصص با توجه به وضعیت فرد و پس از انجام معاینات بالینی، مناسب‌ترین روش را انتخاب می‌کند. در ادامه روش‌ها انجام آزمایش STD بیان می‌گردد.
آزمایش خون
برای انجام این آزمایش، با استفاده از سوزن نازک از رگ بازوی فرد نمونه خون گرفته می‌شود. این روش برای شناسایی سفلیس، ایدز (HIV)، هپاتیت B و در برخی موارد هرپس یا تبخال به کار می‌رود.
آزمایش ادرار
در این روش، نمونه ادرار فرد در ظرف استریل جمع‌آوری می‌شود. نتیجه حاصل از تست ادرار، به تشخیص عفونت‌هایی همچون تریکوموناس، کلامیدیا و بعضاً سوزاک کمک خواهد کرد.
آزمایش سواب
در این روش با استفاده از سواب اختصاصی، نمونه‌ای از ناحیه‌ای که احتمال عفونت وجود دارد برداشته می‌شود. عمل نمونه‌گیری در زنان، معمولاً از واژن یا دهانه رحم و در مردان از آلت تناسلی یا مجرای ادرار صورت می‌گیرد. از این روش برای بررسی HPV، کلامیدیا، سوزاک و هرپس استفاده می‌شود.
پونکسیون کمری (lumbar puncture)
این آزمایش در مواقعی که احتمال پیشرفته بودن سفلیس یا درگیری مغز و نخاع توسط هرپس وجود داشته باشد، درخواست می‌شود. در این روش ابتدا بی‌حس‌کننده به بخش پایین کمر تزریق می‌شود تا فرد دردی را احساس نکند. سپس سوزنی نازک بین دو مهره در قسمت تحتانی ستون فقرات وارد می‌گردد و مقدار اندکی مایع نخاعی جهت انجام بررسی‌های لازم برداشته می‌شود.
برای انجام آزمایش خون نیاز به آمادگی خاصی وجود ندارد. اما برای آزمایش ادرار و تست سواب، ممکن است از خانم‌ها خواسته شود از دوش گرفتن یا استفاده از کرم‌های واژینال خودداری کنند. علاوه بر این، در برخی موارد، لازم است فرد پیش از انجام پونکسیون کمری، مثانه خود را خالی کند.
استفاده از روش‌های گفته شده، در کل بی‌خطری می‌باشند. ولی در هنگام انجام پونکسیون کمری، ممکن است درد یا حساسیت در ناحیه کمر (به دلیل ورود سوزن) احساس شود و گاهی هم سردردی رخ می‌دهد که می‌تواند چند ساعت تا یک هفته یا بیشتر طول بکشد. برای حل این موضوع، پزشک شما ممکن است روش‌هایی را برای کاهش درد پیشنهاد کند.
انواع مختلف آزمایش‌های STD
آزمایش کلامیدیا، آزمایش واژینوز باکتریایی، آزمایش سوزاک، آزمایش تبخال تناسلی (HSV)، آزمایش سیفلیس، آزمایش تریکومونیازیس، آزمایش ایدز، تست هپاتیت B، آزمایش هپاتیت C و آزمایش HPV از جمله انواع مختلف آزمایشات بیماری‌های مقاربتی می‌باشند. انجام این آزمایشات در بهترین و مجهزترین آزمایشگاه ورامین و حومه آن (پاکدشت، قرچک، پیشوا و جوادآباد) در کسب نتایج دقیق و درست آزمایشگاهی مؤثر می‌باشد.
نتایج آزمایش STD چه چیزی را مشخص می‌کند؟
با انجام آزمایش STI یا STD مشخص می‌شود که آیا فرد به عفونت مقاربتی مبتلاء است یا خیر. در صورت مثبت بودن نتیجه، پیروی دقیق از دستور پزشک برای مصرف دارو ضروری است.
آگاه ساختن شریک جنسی نیز اهمیت فراوانی دارد؛ زیرا احتمال دارد او نیز به انجام آزمایش و در صورت لزوم دریافت درمان نیاز داشته باشد. برخی از عفونت‌های مقاربتی در صورت عدم درمان به موقع می‌توانند عوارض جدی برای سلامت فرد ایجاد کنند.
در مراحل آغازین بعضی از این بیماری‌های مقاربتی، به‌دلیل وجود دوره نهفتگی، ممکن است نتیجه آزمایش منفی کاذب حاصل شود. در چنین مواردی پزشک معمولاً توصیه می‌کند که آزمایش در فاصله زمانی مشخصی تکرار شود تا دقت تشخیص افزایش یابد. همچنین، اگر نتیجه آزمایش منفی باشد اما همچنان ظن ابتلاء وجود داشته باشد، مراجعه مجدد به پزشک و تکرار تست می‌تواند به اطمینان بیشتر در تشخیص کمک کند.
برای درخواست هرگونه مشاوره ژنتیکی تلفنی و نمونه‌گیری در آزمایشگاه جهت انجام آزمایش‌های تشخیص بیماری‌های مقاربتی (STD)، با تلفن 1650 آزمایشگاه پاتوبیولوژی و ژنتیک پزشکی پارس لب تماس بگیرید.
آنچه از مقاله «آزمایش تشخیص بیماری‌های مقاربتی (STD) چیست؟» آموختیم
آزمایش‌های تشخیص بیماری‌های مقاربتی (STD) برای شناسایی و درمان به موقع این بیماری‌ها بسیار ضروری می‌باشند. با انجام این آزمایش‌ها می‌توان از پیشرفت بیماری‌ها و بروز عوارض جدی مانند ناباروری، نقص‌های مادرزادی و حتی مرگ جلوگیری کرد. آگاهی از اهمیت آزمایش‌ها و مشاوره با پزشک متخصص، به‌ویژه برای گروه‌های پرخطر، نقشی حیاتی در پیشگیری و مدیریت این بیماری‌ها دارد.
با توجه به اهمیت دقت و کیفیت آزمایش‌ها، مراجعه به آزمایشگاه‌های مجهز و معتبر از جمله بهترین آزمایشگاه ورامین و حومه آن، می‌تواند به ارائه نتایج دقیق و تشخیص بهتر کمک کند.
در نهایت، اطلاع‌رسانی به شریک جنسی و پیگیری درمان، علاوه بر ارتقاء سلامت فردی، نقش مؤثری در کاهش شیوع این بیماری‌ها در جامعه ایفاء می‌نماید.
- منابع:
https://medlineplus.gov/lab-tests/sexually-transmitted-infection-sti-tests/
