سرطان واژن | علائم، تشخیص و روش درمان

سرطان واژن یکی از سرطان‌های دستگاه تناسلی زنان است که در سلول‌های موجود در سطح واژن یا مهبل رخ می دهد. این نوع سرطان تنها درصد کمی از سرطان‌های زنان را تشکیل می‌دهد و در بسیاری از موارد، سرطان‌هایی که از بخش‌های دیگر بدن گسترش یافته‌اند، باعث ابتلاء واژن به سرطان می‌شوند.

آگاهی از علائم، روش‌های تشخیص و گزینه‌های درمانی می‌تواند به شناسایی زودهنگام و افزایش شانس درمان موفق کمک کند. در این مقاله، به بررسی انواع سرطان واژن، علائم آن، علت بروز این نوع سرطان، روش‌های تشخیص و درمان سرطان واژن پرداخته‌ایم.

انواع سرطان‌های واژن چیست؟

سرطان واژن (Vaginal Cancer)، نوعی نادر از سرطان است که بیشتر در سلول‌های پوششی واژن شروع می‌شود. واژن یک عضو لوله‌ای شکل است که گردن رحم (قسمت پایین رحم) را به ولو یا فرج (بخش خارجی اندام تناسلی زنانه) متصل می‌کند.

سرطان واژن عمدتاً در سلول‌های سطحی کف واژن (بخشی از دستگاه تناسلی خارجی زنان) ایجاد می‌شود. شروع سرطان در واژن (که به آن سرطان واژن گفته می‌شود) نسبتاً نادر است (۱ تا ۲٪ سرطان‌های زنان، سرطان واژن می‌باشد) و در بیشتر موارد، سرطان‌هایی که از سایر بخش‌های بدن آغاز می‌شوند (مانند سرطان گردن رحم یا رحم) به واژن گسترش یابند.

سرطان واژن براساس نوع سلول‌هایی که سرطان از آنها شروع می‌شود، اتواع مختلفی دارد. در ادامه، راجع به انواع مختلف این نوع سرطان توضیحاتی ارائه می‌گردد.

• سرطان سلول سنگفرشی (Squamous Cell Carcinoma)

کارسینوم سلول سنگفرشی یا سرطان سلول سنگفرشی، نوعی سرطان است که در سلول‌های سنگفرشی (squamous cells) شروع می‌شود. سلول‌های سنگفرشی، سلول‌های صاف و مسطحی هستند که سطح بسیاری از بخش‌های بدن مانند پوست، دهانه‌ رحم و دیواره‌های واژن را می‌پوشانند.

 این نوع سرطان، شایع‌ترین نوع سرطان واژن است و تقریباً 90% از تمام موارد سرطان واژن را شامل می‌شود.

• آدنوکارسینوم یا آدنوکارسینوما (Adenocarcinoma)

آدنوکارسینوم نوعی سرطان است که در سلول‌های غددی (gland cells) که در دیواره‌ی واژن وجود دارند، شروع می‌شود. این نوع سرطان بیشتر در افرادی که بالای 50 سال سن دارند، شایع می‌باشد.

نوع خاصی از آدنوکارسینوما به نام آدنوکارسینوم سلول شفاف (Clear Cell Adenocarcinoma) وجود دارد که بیشتر در زنانی که در دوران بارداری داروی دی‌اتیل استیل‌بسترول (DES) مصرف کرده‌اند و زیر 50 سال هستند، دیده می‌شود. از این دارو در گذشته برای پیشگیری از سقط جنین استفاده می‌کردند.

• ملانوما (Melanoma)

ملانوما (Melanoma) سرطانی است که در سلول‌هایی به نام ملانوسیت‌ها (melanocytes) آغاز می‌گردد. ملانوسیت‌ها سلول‌هایی هستند که وظیفه تولید رنگدانه (ملانین) را بر عهده دارند و به بافت‌هایی مثل پوست و واژن رنگ می‌دهند. با این حال، ملانوما واژن بسیار نادر است و در موارد بسیار کمی دیده می‌شود.

• سارکوم (Sarcoma)

سارکوم نوعی تومور سرطانی بدخیم است که از بافت‌های همبند و عضلانی تشکیل‌دهنده دیواره واژن آغاز می‌شود. مشابه با ملانوماهای واژن، سارکوم‌های واژن نیز بسیار نادر هستند. انواع مختلفی از سارکوم وجود دارد. رابدومیوسارکوم (Rhabdomyosarcoma) رایج‌ترین نوع می‌باشد و بیشتر در کودکان رخ می‌دهد. لیومیوسارکوما (Leiomyosarcoma)، نوع دیگری از سارکوم است که بیشتر در افراد بالای 50 سال مشاهده می‌شود.

علائم سرطان واژن

این بیماری ممکن است بدون علامت باشد و ممکن است شما، تا زمانی که پزشکتان در معاینه روتین سلول‌های غیرطبیعی را شناسایی کند، متوجه آن نشوید. از جمله علائم سرطان واژنمی‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• خونریزی واژنی (غیر مرتبط با قاعدگی) بعد از رابطه جنسی
• خونریزی بعد از یائسگی (زمانی که قاعدگی دیگر متوقف شده است)
• ترشح واژنی غیرطبیعی
• درد در حین رابطه جنسی
• وجود توده یا برآمدگی در واژن
• درد هنگام ادرار
• یبوست
• احساس نیاز به دفع مدفوع حتی زمانی که روده‌ها خالی هستند
• درد در ناحیه لگن

لازم به ذکر است که داشتن این علائم حتماً به منزله ابتلاء فرد به سرطان واژن نیست. جهت تشخیص دیگر بیماری سرطان نیاز به مراجه به پزشک متخصص و انجام آزمایش در یک آزمایشگاه معتبر (مثل بهترین آزمایشگاه ورامین و مناطق اطراف آن از جمله پاکدشت، قرچک، پیشوا و جوادآباد) می‌باشد.

علت بروز سرطان واژن چیست؟

در مورد علت بروز سرطان واژن، باید گفت که هنوز علت دقیق این نوع سرطان در زنان مشخص نیست. با این حال، شواهد موجود نشان می‌دهند که مشابه سرطان دهانه رحم، بین سرطان واژن و برخی انواع پرخطر ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) ارتباط وجود دارد. تحقیقات نشان داده‌اند که بسیاری از افرادی که به سرطان واژن مبتلاء می‌شوند، از آنتی‌بادی‌هایی برخوردارند که با انواع HPV مرتبط با سرطان دهانه رحم ارتباط دارند.

تشخیص سرطان واژن

تشخیص به موقع سرطان واژن می‌تواند شانس درمان مؤثر و بهبودی را افزایش دهد و از گسترش بیماری به سایر قسمت‌های بدن جلوگیری کند. پزشک متخصص از طریق معاینه لگنی می‌تواند متوجه تغییرات غیرعادی شود و برای تشخیص دقیق‌تر آزمایشاتی را تجویز نماید. در زیر، برخی از آزمایش‌هایی که برای تشخیص این بیماری تجویز می‌شوند، آورده شده است:

• کولپوسکوپی: در کولپوسکوپی، پزشک با استفاده از کولپوسکوپ، سلول‌های غیرعادی در دهانه رحم و واژن را شناسایی می‌کند.
• آزمایش پاپ اسمیر: در تست پاپ اسمیر سلول‌هایی از دهانه رحم جهت بررسی علائم سرطان یا ویروس HPV برداشته می‌شود.
• بیوپسی: در بیوپسی نمونه‌ای از بافت برداشته می‌شود تا در آزمایشگاه جهت وجود سلول‌های سرطانی مورد بررسی قرار گیرد.

همچنین، برای ارزیابی میزان پیشرفت سرطان از آزمایشات تصویربرداری مختلف مانند X-ray (پرتو ایکس)، سی‌تی‌اسکن، MRI و PET scan (پت اسکن) استفاده می‌شود. در ضمن، جهت بررسی گسترش سرطان به مثانه می‌توان از سیتوسکوپی و برای بررسی متاستاز سرطان به روده کوچک یا مقعد می‌توان از پروتوسکوپی استفاده نمود.

انجام این آزمایشات در بهترین آزمایشگاه ورامین و حومه آن (پاکدشت، قرچک، پیشوا و جوادآباد) به کسب نتایج دقیق و درست آزمایشگاهی کمک می‌نماید.

درمان سرطان واژن

درمان سرطان واژن بستگی به نوع سرطان، مرحله پیشرفت آن و سن بیمار دارد. علاوه بر این، تمایل بیمار به داشتن فرزند در آینده نیز می‌تواند در انتخاب روش‌های درمانی تأثیرگذار باشد. در ادامه، روش‌های درمانی مختلف برای سرطان واژن بیان می‌گردد:

• جراحی سرطان واژن: جراحی سرطان واژن شامل برداشت تومور، واژینکتومی و تخلیه لگن می‌شود.
• پرتودرمانی: با استفاده از تابش پرتوهای پرانرژی به سلول‌های سرطانی، می‌توان تومورها را کاهش دهد و از گسترش‌ آنها پیشگیری ‌کرد.
• شیمی درمانی: شیمی درمانی با استفاده از داروهایی که سلول‌های سرطانی را می‌کشند انجام می‌شود.

برای درخواست هرگونه مشاوره ژنتیکی تلفنی و نمونه‌گیری در آزمایشگاه جهت انجام آزمایش پاپ اسمیر، با تلفن 1650 آزمایشگاه پاتوبیولوژی و ژنتیک پزشکی پارس لب تماس بگیرید.

آنچه از مقاله «سرطان واژن | علائم، تشخیص و روش درمان» آموختیم

سرطان واژن اگرچه نادر است، اما شناخت علائم و عوامل خطر آن می‌تواند نقش مهمی در تشخیص زودهنگام و درمان مؤثر داشته باشد. علائمی نظیر خونریزی غیرطبیعی، درد لگنی و توده‌های واژنی نباید نادیده گرفته شوند و نیاز به مراجعه به پزشک متخصص و انجام آزمایشات دقیق دارند.

همچنین، روش‌های درمانی متنوعی از جمله جراحی، پرتودرمانی و شیمی‌درمانی بسته به نوع و مرحله سرطان وجود دارد که می‌توانند به کنترل یا درمان کامل بیماری کمک کنند. افزایش آگاهی عمومی در مورد این نوع سرطان و مراجعه منظم برای معاینات دوره‌ای می‌تواند تأثیر بسزایی در پیشگیری و مدیریت این بیماری داشته باشد.

• منابع:

https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/15579-vaginal-cancer