تهوع در بارداری یکی از شایع‌ترین و رایج‌ترین علائمی است که زنان باردار آن را گزارش می‌کنند. براساس برخی آمار و گزارش‌ها، تا 70% از مادران باردار در یک مرحله از اوایل بارداری دچار تهوع می‌شوند. این علامت نه تنها به عنوان یکی از نشانه‌های اولیه بارداری شناخته می‌شود، بلکه معمولاً در طول سه ماهه اول بارداری و حتی در برخی موارد تا مدت طولانی‌تری ادامه دارد.
تهوع در دوران حاملگی می‌تواند به دلایل مختلفی، از جمله تغییرات هورمونی و فیزیکی در بدن مادر ایجاد شود،. در حالی که تهوع می‌تواند برای بسیاری از زنان نگران‌کننده باشد، اما معمولاً نشانه‌ای از سلامت بارداری می‌باشد.
بسیاری از زنان، علارغم اینکه این علامت معمولاً در اوایل بارداری تجربه می‌شود، در طول بارداری خود به دنبال روش‌های مختلف برای مدیریت و کاهش آن هستند. تغییرات در رژیم غذایی، استراحت کافی و مشاوره با پزشک می‌تواند به کاهش شدت تهوع کمک کند.
در این مقاله، در خصوص علل بروز حالت تهوع در بارداری و راه‌های مدیریت و درمان آن توضیحاتی بیان می‌شود که می‌تواند کمک‌کننده و مفید واقع گردد.
منظور از حالت تهوع در دوران بارداری چیست؟
تهوع در بارداری (به تهوع بارداری ویار و استفراغ بارداری هم می‌گویند) از اولین علائم بارداری است که عموماً از هفته ۴ تا ۸ بارداری شروع می‌شود و معمولاً در هفته 14 بارداری (سه ماهه دوم) برطرف می‌گردد. با این وجود ممکن است که در برخی مادران تا ماه‌های آخر بارداری هم ادامه داشته باشد. در اکثر موارد به تدریج با پیشرفت بارداری تهوع در حاملگی کاهش می‌یابد.
تقریباً 3% از خانم‌های باردار حالت تهوع و استفراغ شدیدی در دوران حاملگی تجربه می‌کنند و این امر می‌تواند منجر به کم‌آبی شدید بدن و کاهش وزن آنها شود. با این حال تهوع در حاملگی تجربه‌ای شایع می‌باشد و به عنوان بخشی از فرآیند طبیعی بارداری به شمار می‌رود و خطری برای جنین ندارد. برخی از تحقیقات حاکی از آن است، مادرانی که در اوایل بارداری دچار تهوع می‌شوند، احتمال بارداری سالم در آنها افزایش و همچنین احتمال بروز سقط جنین در آنها کاهش می‌یابد.
علل داشتن حالت تهوع در بارداری (دلایل تهوع صبحگاهی)
تهوع در دوران بارداری یا تهوع صبحگاهی معمولاً نشانه‌ای از بارداری سالم است و از آنجایی که بیشتر در مواقع صبح رخ می‌دهد به عنوان «تهوع صبحگاهی یا morning sickness» شناخته می‌شود. علل دقیق این حالت هنوز به طور کامل مشخص نیست، با این حال به نظر می‌رسد که با تولید هورمون گنادوتروپین جفتی انسانی (HCG) مرتبط باشد. این هورمون از زمان چسبیدن تخمک بارور شده به دیواره رحم تولید می‌شود.
علاوه بر هورمون HCG، سایر عوامل دیگری که می‌توانند باعث بروز حالت تهوع در دوران بارداری شوند، عبارتند از:
- استروژن: هورمون استروژن در اوایل بارداری افزایش می‌یابد و ممکن است به بروز تهوع کمک کند.
- حساسیت معده: این امکان وجود دارد که تغییرات بدنی موجب حساسیت بیشتر معده و افزایش تهوع شود.
- استرس و خستگی: اضطراب و خستگی می‌توانند واکنش‌های فیزیکی در بدن ایجاد کنند و از این طریق منجر به بروز حالت تهوع و استفراغ شوند.
- کاهش قند خون: از آنجایی که در دوران حاملگی مصرف انرژی بدن افزایش می‌یابد، لذا امکان کاهش سریع سطح قند خون وجود دارد و این کاهش قند خون می‌تواند سبب تهوع و ضعف در زنان باردار شود.
- نوسانات فشارخون: تغییرات هورمونی در زنان باردار می‌توانند باعث افت فشار خون شوند. لذا ممکن است که نوسانات فشار خون موجب سرگیجه و تهوع در خانم‌های باردار گردند.
- تغییرات متابولیسم: افزایش متابولیسم بدن برای تأمین انرژی موردنیاز جنین ممکن است باعث بروز علائمی مانند خستگی و تهوع در بارداری شود.
در کنار این موارد، عواملی نظیر حاملگی دوقلو یا سه‌قلو، مسافرت مکرر، خوردن یا استشمام برخی از غذاها، گرما، حاملگی مولار و اختلالات تیروئید نیز می‌توانند باعث تشدید حالت تهوع بارداری شوند.
نکته: انجام آزمایش های دوران بارداری در بهترین آزمایشگاه ورامین و حومه آن (پاکدشت، قرچک، پیشوا و جوادآباد) باعث اطمینان به نتایج آزمایشگاهی و آگاهی کامل نسبت به سلامت مادر و جنین می‌گردد.
مدیریت و درمان تهوع در بارداری
درمان تهوع و استفراغ بارداری یا تهوع صبحگاهی بستگی به شدت آن، زمان بروز و شرایط فردی مانند بیماری‌های زمینه‌ای دارد. در اکثر موارد، تهوع بارداری نیازی به مداخله پزشکی فوری یا شدید ندارد و می‌توان با داروها یا اقدامات خانگی حالت تهوع و استفراغ را کاهش داد.
در ادامه مقاله، در خصوص داروهایی که برای کاهش حالت تهوع و استفراغ دوران بارداری تجویز می‌شود و همچنین راهکارهای مدیریت این معضل توضیحاتی بیان می‌گردد.
-
داروها و قرص‌های ضد تهوع در بارداری
در دوران بارداری، پزشک ممکن است برای کاهش حالت تهوع و استفراغ داروها یا مکمل‌هایی تجویز کند که به نگه‌داشتن مواد غذایی و مایعات در بدن کمک می‌کنند. برخی از داروهای رایج که برای کاهش تهوع در بارداری استفاده می‌شوند، عبارتند از:
-
- آنتی‌هیستامین‌ها: مصرف آنتی‌هیستامین‌ها به کاهش تهوع و جلوگیری از تحریک‌پذیری معده کمک می‌نماید.
- متوکلوپرامید: استفاده از متوکلوپرامید به افزایش حرکات معده و روده کمک کرده و با بهبود فرآیند هضم، از بروز حالت تهوع و استفراغ جلوگیری می‌کند.
- آنتی‌اسیدها: آنتی‌اسیدها اسید معده را جذب می‌کنند و از بازگشت آن به مری جلوگیری به عمل می‌آورند. این امر باعث کاهش رفلاکس اسید و سوزش سردل و در نتیجه تهوع می‌شود.
- فنوتیازین: فنوتیازین‌ها جهت آرام کردن تهوع و استفراغ شدید تجویز می‌شوند.
- پیریدوکسین یا ویتامین B6: این ویتامین معمولاً به عنوان اولین انتخاب برای کاهش تهوع در بارداری تجویز می‌شود. سطح پایین ویتامین ب۶ می‌تواند در بروز تهوع نقش داشته باشد، بنابراین مصرف مکمل آن می‌تواند به کاهش علائم کمک کند.
نکته: توجه داشته باشید که قبل از مصرف هر دارویی در دوران بارداری، حتماً باید با پزشک خود مشورت کنید تا از ایمنی و مناسب بودن آن برای وضعیت بارداری خود اطمینان حاصل نمایید. همچنین، جهت کسب نتایج آزمایشات دوران بارداری به صورت دقیق، انتخاب بهترین آزمایشگاه ورامین و حومه آن (پاکدشت، قرچک، پیشوا و جوادآباد) بسیار ضروری و مهم است.
-
راهکارهایی جهت مدیریت تهوع در حاملگی
برای مدیریت تهوع حاملگی، راهکارهای زیر توصیه می‌شود:
-
- اجتناب از غذاها و بوی‌هایی که تهوع را تحریک می‌کنند.
- خوردن بیسکویت‌های نمکی قبل از برخاستن از خواب.
- مصرف وعده‌های غذایی کوچک‌تر و مکرر به جای سه وعده بزرگ.
- نوشیدن مایعات بین وعده‌های غذایی به جای نوشیدن با غذا.
- استفاده از مواد غذایی خشک و ساده مانند برنج سفید و نان تست خشک.
- استراحت کافی و تنفس هوای تازه.
- استفاده از زنجبیل یا لیمو برای کاهش احساس تهوع.
برای درخواست هرگونه مشاوره ژنتیکی تلفنی و نمونه‌گیری در آزمایشگاه جهت انجام آزمایش‌های دوران بارداری، با تلفن 1650 آزمایشگاه پاتوبیولوژی و ژنتیک پزشکی پارس لب تماس بگیرید.
آنچه از مقاله «تهوع در بارداری چیست؟ | علت، درمان» آموختیم
تهوع بارداری که به آن تهوع صبحگاهی نیز گفته می‌شود، یکی از نشانه‌های اولیه و شایع در دوران بارداری است که اکثر مادران آن را در سه ماهه اول تجربه می‌کنند. این علامت که اغلب در اوایل بارداری آغاز می‌شود، می‌تواند ناشی از تغییرات هورمونی، افزایش سطح هورمون‌هایی چون HCG و استروژن، تغییرات متابولیکی و حساسیت معده به عوامل مختلف باشد. با اینکه تهوع بارداری ممکن است باعث ناراحتی و نگرانی در مادران شود، به طور کلی این وضعیت نشانه‌ای از سلامت بارداری و رشد جنین محسوب می‌شود.
عوامل متعددی از جمله تغییرات هورمونی، کاهش قند خون، نوسانات فشار خون و خستگی و استرس می‌توانند شدت تهوع بارداری را افزایش دهند. تهوع دوران حاملگی معمولاً در سه ماهه دوم رفع می‌شود، اما ممکن است در برخی از مادران تا ماه‌های آخر ادامه داشته باشد. برای کاهش علائم تهوع، راهکارهایی مانند استفاده از زنجبیل، مصرف وعده‌های غذایی کوچک و مکرر، پرهیز از غذاهای تحریک‌کننده و مشاوره با پزشک توصیه می‌شود.
در موارد شدیدتر، پزشک ممکن است داروهایی از جمله آنتی‌هیستامین‌ها، متوکلوپرامید و پیریدوکسین (ویتامین ب۶) را تجویز کند تا به کاهش علائم کمک کرده و سلامت مادر و جنین را حفظ کند.
انجام آزمایشات دوران بارداری در بهترین آزمایشگاه ورامین و حومه آن (پاکدشت، قرچک، پیشوا و جوادآباد) به دلیل کسب نتایج دقیق آزمایشگاهی بسیار مهم است. این امر سبب آگاهی درست از سلامت مادر و جنین و ایمن بودن آنها می‌شود.
منبع:
https://americanpregnancy.org/pregnancy-symptoms/nausea-during-pregnancy/
