ویروس هرپس سیمپلکس (HSV) یکی از ویروس‌های شایع در جهان است که می‌تواند به صورت خاموش یا همراه با علائم دردناک ظاهر گردد. این ویروس در دو نوع HSV-1 و HSV-2 یافت می‌شود و ممکن است دهان، نواحی تناسلی و حتی در مواردی مغز و نخاع را آلوده کند.
با توجه به شیوع بالای این ویروس و اهمیت تشخیص به موقع آن، آزمایش HSV یکی از روش‌های موثر در شناسایی عفونت ناشی از این ویروس محسوب می‌گردد. این مقاله به بررسی آزمایش HSV، انواع آن و نحوه تفسیر نتایج می‌پردازد.
ویروس هرپس سیمپلکس چیست؟
ویروس هرپس سیمپلکس (Herpes Simplex) ویروسی است که باعث ایجاد هرپس یا تبخال ( نوعی عفونت ویروسی شایع) می‌شود. بیشتر افراد مبتلاء به ویروس HSV علائمی ندارند، اما این ویروس می‌تواند باعث ایجاد تاول‌ها یا زخمی‌های دردناک در بخش‌های مختلف بدن شود. HSV معمولاً دهان (هرپس دهانی) و ناحیه تناسلی (هرپس تناسلی) را تحت تاثیر قرار می‌دهد، اما می‌تواند چشم‌ها و سایر قسمت‌های پوست را نیز آلوده کند.
ویروس هرپس از طریق رابطه جنسی قابل انتقال است، اما راه‌های دیگری برای منتقل شدن آن نیز وجود دارد. شیوع این ویروس بسیار بالا است؛ به طوری که حدود ۶۷ درصد از افراد زیر ۵۰ سال در جهان به نوع اول این ویروس (HSV-1) و ۱۳ درصد از افراد در سنین ۱۵ تا ۴۹ سال به نوع دوم این ویروس (HSV-2) مبتلاء می‌باشند. آزمایش HSV جهت تشخیص عفونت ویروسی هرپس سیمپلکس و یا تبخال تناسلی انجام می‌شود.
انواع ویروس HSV
آزمایش HSV به دنبال نشانه‌هایی از ویروس هرپس سیمپلکس در نمونه‌ای از خون یا مایع گرفته‌شده از زخم‌ها می‌گردد. ویروس HSV دو نوع اصلی وجود دارد: HSV-1 و HSV-2. در ذیل، در خصوص هر کدام توضیحاتی بیان می‌گردد.
-
ویروس HSV-1
ویروس HSV-1 معمولاً باعث هرپس دهانی می‌شود و می‌تواند تاول‌هایی در اطراف دهان ایجاد کند. این ویروس بیشتر از طریق تماس غیرجنسی و از طریق بزاق (مانند به اشتراک گذاشتن قاشق، فنجان یا حوله) منتقل می‌شود. همچنین HSV-1 می‌تواند باعث هرپس تناسلی یا تبخال تناسلی نیز شود (مخصوصاً در صورتی که فردی که دچار تبخال دهانی است، رابطه دهانی برقرار کند).
-
ویروس HSV-2
HSV-2 عامل اصلی هرپس تناسلی یا تبخال تناسلی می‌باشد و از طریق تماس جنسی منتقل می‌شود. این ویروس می‌تواند حتی در زمانی که علائمی وجود ندارد، از فردی به فرد دیگر منتقل گردد و باعث ایجاد زخم و تورم روی باسن، اندام تناسلی، ران یا حتی داخل واژن شود. ویروس HSV-2 ممکن است احتمال ابتلاء فرد به بیمار ایدز و بعضی بیماری‌های مقاربتی را افزایش دهد.
بیشتر افرادی که به ویروس HSV مبتلاء هستند، به نوع HSV-1 آلوده‌اند؛ چرا که انتقال این ویروس راحت‌تر و سریع‌تر از نوع دیگر اتفاق می‌افتد. بنابراین، نوع دوم HSV شایع کمتری دارد. اما از بابت عوارض، نوع دوم (HSV-2) عوارض دردناک‌تری ایجاد کند. با انجام آزمایش HSV، می‌توان نوع ویروسی که فرد به آن مبتلاء شده است را شناسایی کرد.
آزمایش HSV چیست و به چه منظور انجام می‌شود؟
آزمایش HSV برای تشخیص آلودگی به ویروس هرپس توسط پزشک تجویز می‌گردد. این ویروس را می‌توان از طریق آزمایش خون و آزمایش سواب مورد بررسی قرار داد. آزمایش خون روش رایج‌تری برای تشخیص ویروس HSV است. این تست وجود یا عدم وجود آنتی‌بادی‌های ویروس در خون شما را مورد ارزیابی قرار می‌گیرد.
از جمله دلایل انجام آزمایش HSV می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تشخیص اینکه علت زخم‌های موجود در دهان یا نواحی تناسلی فرد ویروس HSV است یا نه.
- مشخص شدن نوع ویروس HSV که فرد به آن مبتلاء است.
- ارزیابی وجود عفونت HSV در صورتی که فرد در معرض خطر بالای ابتلاء به ویروس قرار داشته باشد.
- بررسی وجود عفونت HSV در نوزادی که از فردی مبتلاء به HSV به دنیا آمده است.
- بررسی ابتلاء به عفونت HSV در زنان باردار.
انواع آزمایش HSV
برای تشخیص HSV از روش‌های مختلفی استفاده می‌شود که شامل آزمایش‌های سواب (برای نمونه‌برداری از زخمی که به HSV آلوده شده) و آزمایش خون (برای شناسایی آنتی‌بادی‌های ویروس) می‌گردد.
-
آزمایش سواب
در آزمایش سواب، نمونه‌ای از مایع (ترشحات) یک زخمی که به ویروس آلوده شده است، برداشته می‌شود. از این نمونه می‌توان برای انجام دو نوع آزمایش زیر استفاده کرد:
- کشت ویروسی (Viral Culture): در این آزمایش، سلول‌های نمونه در آزمایشگاه رشد داده می‌شوند و سپس برای شناسایی HSV بررسی می‌گردند.
- آزمایش PCR: این آزمایش به جستجو برای مواد ژنتیکی ویروس HSV در نمونه می‌پردازد.
-
آزمایش خون
تست خون به جستجوی آنتی‌بادی‌های HSV در خون می‌پردازد. آنتی‌بادی‌ها پروتئین‌هایی هستند که سیستم ایمنی بدن برای مقابله با ویروس تولید می‌کند. بدن شما آنتی‌بادی‌های مختلفی برای HSV-1 و HSV-2 می‌سازد. این آزمایش می‌تواند حتی زمانی که زخمی وجود ندارد، انجام شود. انجام تست خون برای شناسایی تبخال تناسلی روش رایج‌تری می‌باشد.
نکته: اگر پزشک مشکوک به عفونت ویروس هرپس سیمپلکس (HSV) در نخاع یا مغز شما باشد، ممکن است آزمایشی بر روی مایع مغزی نخاعی (CSF) شما جهت بررسی نشانه‌های ویروس انجام شود.
چه افرادی باید تست HSV را انجام دهند؟
افرادی که علائم ابتلاء به ویروس هرپس سیمپلکس یا تبخال تناسلی دارند، باید این تست را انجام دهند. این علائم شامل زخم‌ها یا تاول‌هایی در نواحی مختلف بدن مانند دهان، اندام جنسی، مقعد، باسن یا سایر قسمت‌های پوست می‌شود. این زخم‌ها هنگام بهبود یک پوسته می‌زنند.
از دیگر علائم ابتلاء به ویروس اچ‌اس‌وی می‌توان به تب، علائم شبیه آنفولانزا، غدد متورم و درد یا سوزش در ناحیه آسیب دیده می‌شود.
در موارد نادر، HSV می‌تواند مغز و نخاع را آلوده نماید و منجر به آنسفالیت یا مننژیت شود. در این صورت نیز ممکن است به آزمایش HSV نیاز باشد.
به طور کلی، پزشکان آزمایش HSV را برای افرادی که علائم هرپس ندارند تجویز نمی‌کنند.
نکته: اگر شما برای سایر بیماری‌های مقاربتی آزمایش می‌دهید، پزشک ممکن است بر اساس میزان خطر قرار گرفتن در معرض ویروس، آزمایش HSV را نیز برای شما تجویز کند. انتخاب بهترین آزمایشگاه در ورامین و مناطق اطراف آن (پاکدشت، قرچک، پیشوا و جوادآباد) جهت انجام آزمایش HSV، سبب کسب آگاهی درست نسبت به ابتلاء یا عدم ابتلاء خود به ویروس HSV می‌شود.
تفسیر آزمایش HSV
نتایج تست HSV به صورت منفی یا مثبت ارائه می‌شوند. در ادامه، در خصوص نتایج مثبت و منفی آزمایش HSV توضیحاتی ارائه می‌شود.
-
نتیجه منفی
منفی یا طبیعی بودن نتیجه آزمایش ویروس هرپس (HSV) شما به این معنی است که نشانه‌ای از ویروس در نمونه شما پیدا نشده و احتمالاً شما عفونت HSV ندارید. با این حال، اگر آزمایش خون برای شناسایی آنتی‌بادی‌های HSV انجام داده‌اید، ممکن است نتیجه منفی دریافت کنید؛ حتی اگر به واقع عفونت هرپس داشته باشید. این اتفاق به این دلیل می‌باشد که بدن شما ممکن است تا سه ماه پس از شروع عفونت، آنتی‌بادی‌های HSV را تولید نکند. بنابراین، اگر خیلی زود بعد از شروع عفونت آزمایش خون داده باشید، ممکن است در آزمایش شما هیچ آنتی‌بادی مشاهده نشود.
-
نتیجه مثبت
وقتی نتیجه آزمایش ویروس هرپس (HSV) شما مثبت یا غیرطبیعی می‌باشد، به این معنی است که نشانه‌هایی از ویروس در نمونه شما پیدا شده است. اگر آزمایش خون نشان دهد که آنتی‌بادی‌های HSV دارید، این آنتی‌بادی‌ها ممکن است به یکی از دو حالت زیر مربوط باشند:
- عفونت فعال: یعنی شما در حال حاضر به طور فعال به ویروس هرپس مبتلاء هستید.
- عفونت قبلی: یعنی ممکن است قبلاً به ویروس مبتلاء شده باشید و بدن شما آنتی‌بادی‌هایی علیه آن تولید کرده باشد.
انجام آزمایش HSV نیاز به آمادگی خاصی دارد؟
انجام آزمایش سواب (مثل آزمایش حلق یا بینی) یا آزمایش خون جهت شناسایی ویروس HSV نیازی به آمادگی خاصی ندارد. اما برای پونکسیون کمری یا پونکسیون نخاعی (Lumbar puncture)، که در صورت وجود عفونت HSV در نخاع یا مغز تجویز می‌گردد، ممکن است از شما خواسته شود که پیش از انجام آزمایش، مثانه (ادرار) و روده‌ها (مدفوع) را تخلیه کنید.
جهت کسب نتیجه دقیق تست HSV خود، انتخاب بهترین آزمایشگاه در ورامین و مناطق اطراف آن (پاکدشت، قرچک، پیشوا و جوادآباد) از اهمیت برخوردار است.
برای درخواست هرگونه مشاوره ژنتیکی تلفنی و نمونه‌گیری در آزمایشگاه جهت انجام آزمایش HSV، با تلفن 1650 آزمایشگاه پاتوبیولوژی و ژنتیک پزشکی پارس لب تماس بگیرید.
آنچه از مقاله «آزمایش HSV چیست؟ + تفسیر» آموختیم
آزمایش HSV، یک تست دقیق و مهم برای تشخیص آلودگی به ویروس هرپس سیمپلکس و تبخال تناسلی است که به پزشکان کمک می‌کند نوع ویروس و وضعیت عفونت (فعال یا قبلی) را تعیین کنند. این آزمایش با روش‌های مختلفی از جمله آزمایش سواب و آزمایش خون انجام می‌شود و نتایج آن به صورت مثبت یا منفی گزارش می‌گردد.
نتیجه منفی تست HSV معمولاً به معنای عدم وجود عفونت می‌باشد، اما ممکن است در مراحل اولیه عفونت، نتایج نادرست باشد. نتیجه مثبت نیز نشان‌دهنده وجود ویروس HSV یا سابقه عفونت است.
با درک علائم و انجام به‌موقع این آزمایش، افراد می‌توانند از پیشرفت عفونت جلوگیری کنند و با رعایت نکات بهداشتی، از انتقال ویروس به دیگران جلوگیری نمایند.
انتخاب یک آزمایشگاه معتبر و مطمئن (مثل بهترین آزمایشگاه ورامین) نیز نقشی کلیدی در دریافت نتایج صحیح و مدیریت بیماری دارد. آگاهی از اهمیت این آزمایش به ویژه برای افرادی که در معرض خطر بالا قرار دارند، می‌تواند به بهبود سلامت فردی و عمومی کمک نماید.
- منابع:
