سرطان دهانه رحم چه علائمی دارد؟ + بهترین روش درمان

سرطان دهانه رحم، یکی از شایع‌ترین سرطان‌ها در میان زنان، به علت تغییرات غیرطبیعی سلول‌های ناحیه گردن رحم رخ می‌دهد. این بیماری که اغلب به دلیل عفونت با ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) ایجاد می‌شود، در صورت تشخیص زودهنگام قابل درمان است.

انجام معاینات دوره‌ای،آزمایش پاپ اسمیر و دریافت واکسن HPV، می‌تواند به کاهش شیوع این بیماری کمک کند. از آنجا که این سرطان در مراحل اولیه علائم آشکاری ندارد، آگاهی از نشانه‌های بیماری و روش‌های درمانی می‌تواند نقش مهمی در حفظ سلامتی زنان داشته باشد.

سرطان دهانه رحم (Cervical Cancer) چیست؟

سرطان دهانه رحم یا سرطان گردن رحم، نوعی سرطان است که از سطح دهانه رحم شروع می‌شود و زمانی رخ می‌دهد که سلول‌های این ناحیه به سلول‌های پیش‌سرطانی تبدیل شوند. دهانه رحم (Cervix) قسمتی از رحم می‌باشد که در پایین و انتهای باریک آن قرار دارد. علت اصلی اکثر موارد این نوع سرطان، ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) است که از طریق تماس جنسی منتقل می‌شود.

سرطان گردن رحم در کنار سرطان سینه، از شایع‌ترین بیماری‌ها و سرطان‌ها در بین زنان است. هر سال حدود ۱۴٬۰۰۰ نفر در ایالات متحده به سرطان دهانه رحم مبتلاء می‌شوند. خانم‌هایی که در بازه سنی 35 تا 44 سال می‌باشند، بیشتر در معرض ابتلاء به این نوع سرطان قرار دارند. این بیماری معمولاً تا زمانی که گسترش نیافته است، علائمی ایجاد نمی‌کند. برای کاهش خطر ابتلاء به این بیماری، انجام غربالگری‌های منظم مانند آزمایش پاپ‌اسمیر، آزمایش HPV و تزریق واکسن HPV توصیه می‌شود.

• انواع سرطان دهانه رحم

سرطان گردن رحم، دو نوع اصلی دارد: کارسینوم سلول سنگفرشی (squamous cell carcinoma) و آدنوکارسینوم یا آدنوکارسینوما (adenocarcinoma). حدود 80% تا 90% از سرطان‌های دهانه رحم از نوع کارسینوم سلول سنگفرشی هستند و فقط 10% تا 20% آنها از نوع آدنوکارسینوم می‌باشند. این احتمال نیز وجود دارد که یک خانم، ترکیبی از هر دو نوع سرطان را داشته باشد.

مراحل سرطان دهانه رحم

مراحل پیشرفت سرطان دهانه رحم به چهار مرحله تقسیم می‌شود. این مراحل نشان‌دهنده گسترش سرطان در بدن و تأثیر آن بر اندام‌های مختلف هستند:

1. مرحله 1: سرطان در این مرحله محدود به رحم می‌باشد و به هیچ قسمت دیگری گسترش نیافته است. این مرحله ابتدایی‌ترین و قابل‌درمان‌ترین حالت سرطان دهانه رحم به شمار می‌رود.
2. مرحله 2: در این مرحله، سرطان به دهانه رحم نیز گسترش یافته است.
3. مرحله 3: سرطان در این مرحله از رحم و دهانه رحم فراتر رفته و به بافت‌های اطراف لگن و غدد لنفاوی سرایت کرده است. این مرحله نشان‌دهنده پیشرفت قابل توجه بیماری می‌باشد.
4. مرحله 4: این مرحله پیشرفته‌ترین مرحله سرطان دهانه رحم است. در این حالت، سلول‌های سرطانی به اندام‌های دیگر بدن مانند کبد، روده‌ها و مثانه سرایت کرده‌اند.

هر چه سرطان در مراحل اولیه شناسایی شود، احتمال موفقیت درمان بیشتر است. تشخیص زودهنگام از طریق غربالگری منظم (مانند تست پاپ ‌اسمیر) می‌تواند نقش مهمی در جلوگیری از پیشرفت به مراحل پیشرفته داشته باشد. انتخاب بهترین آزمایشگاه ورامین و مناطق اطراف آن (پاکدشت، قرچک، پیشوا و جوادآباد) جهت انجام آزمایش پاپ اسمیر، می‌تواند سبب کسب نتایج دقیق آزمایشگاهی شود و به تشخیص زودهنگام و درمان به موقع سرطانه گردن رحم کمک کند.

علائم سرطان گردن رحم

سرطان دهانه رحم معمولاً در مراحل اولیه علائم خاصی ندارد و شناسایی آن دشوار است. علائم و نشانه‌های سرطان دهانه رحم در برخی بانوان می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• ترشحات واژنی آبکی یا خونی که ممکن است سنگین و با بوی نامطبوع باشند.
• خونریزی واژنی پس از رابطه جنسی، بین دوره‌های قاعدگی یا پس از یائسگی.
• درد حین رابطه جنسی (دیسپارونیا یا دیسپارونی)

در صورتی که سرطان به بافت‌ها یا اندام‌های اطراف گسترش یافته باشد، علائم زیر ممکن است در زنان مشاهده گردد:

• دشواری یا درد هنگام ادرار (گاهاً خون در ادرار هم دیده می‌شود).
• اسهال یا درد یا خونریزی از مقعد هنگام دفع مدفوع.
• خستگی، کاهش وزن و اشتها.
• درد مبهم در ناحیه کمر یا ورم در پاها.
• درد در ناحیه لگن یا شکم.

نکته: اگر شما خونریزی غیرعادی، ترشحات واژنی غیرمعمول یا هر نوع علائم غیرقابل توضیح دیگری را داشتید، لازم است که به یک پزشک مراجعه کنید.

علل بروز سرطان دهانه رحم

سرطان گردن رحم عمدتاً به دلیل ویروس پاپیلومای انسانی یا اچ‌پی‌وی (HPV) ایجاد می‌شود که یک عفونت مقاربتی است. این ویروس از طریق تماس جنسی (مقعدی، دهانی یا واژنی) منتقل می‌گردد و می‌تواند منجر به سرطان شود. اکثر افراد در طول زندگی خود به HPV مبتلاء می‌گردند، اما به دلیل اینکه بدنشان به طور طبیعی با این عفونت مقابله می‌کند، از آن بی‌خبر می‌مانند. در صورتی که بدن نتواند با این عفونت مبارزه کند، ممکن است سلول‌های گردن رحم تغییر کرده و به سلول‌های سرطانی تبدیل شوند.

بیش از 100 نوع مختلف HPV وجود دارد که حدود دوازده نوع آن می‌تواند منجر به سرطان شود. شناسایی زودهنگام انواع سرطان‌زا HPV برای پیشگیری از سرطان گردن رحم بسیار مهم است. واکسن HPV می‌تواند از ابتلاء به این ویروس جلوگیری کرده و در برابر انواع HPV که مسئول 90٪ از سرطان‌های گردن رحم هستند، محافظت نماید.

تشخیص سرطان دهانه رحم

پزشک متخصص می‌تواند از طریق معاینه رحمی، معاینه واژینال و معاینه با روش هیستروسکوپی این نوع سرطان را تشخیص دهد. همچنین، تشخیص دقیق سرطان دهانه رحم با استفاده از روش‌های زیر نیز ممکن می‌باشد:

• تست پاپ اسمیر
• سونوگرافی ترانس واژینال

در ادامه، راجع به تست پاپ اسمیر و سونوگرافی ترانس واژینال توضیحاتی ارائه می‌گردد.

• آزمایش پاپ اسمیر

تست پاپ اسمیر، یکی از مهمترین روش‌ها برای تشخیص سرطان دهانه رحم می‌باشد. در این تست سلول‌های گردن رحم زیر میکروسکوپ بررسی می‌شوند تا تغییرات غیرطبیعی یا پیش‌سرطانی شناسایی شوند.

در صورتی که نتایج آزمایش پاپ اسمیر غیرطبیعی باشد، پزشک ممکن است آزمایش‌های تکمیلی بیشتری برای تأیید تشخیص تجویز کند. یکی از این آزمایش‌ها، آزمایش HPV است که برای شناسایی انواع مختلف ویروس پاپیلومای انسانی (HPV)، به خصوص آنهایی که موجب بروز سرطان گردن رحم شوند، انجام می‌گردد.

لازم به ذکر است که پزشک می‌تواند، در صورت مشاهده نتایج غیرطبیعی آزمایشات غربالگری‌، از کولپوسکوپی استفاده کند. در این روش، با کمک کولپوسکوپ، تصاویر بزرگ‌نمایی شده از سلول‌های گردن رحم مشاهده می‌شود. اگر این سلول‌ها مشکوک به نظر برسند، نمونه‌ای از بافت گردن رحم برداشته شده و جهت بررسی‌های دقیق‌تر به آزمایشگاه ارسال می‌گردد.

• سونوگرافی ترانس واژینال

سونوگرافی ترانس واژینال نیز یکی از روش‌های مفید برای تشخیص سرطان رحم است. در این روش، یک میله کوچک داخل واژن قرار می‌گیرد تا تصویری دقیق از رحم تهیه کند. این نوع سونوگرافی به پزشک کمک می‌کند تا تغییرات در رحم و گردن رحم را مشاهده نماید.

نکته: اگر نتایج آزمایش‌ها نشان از ابتلاء زن به سرطان دهانه رحم باشد، پزشک آزمایش‌های تکمیلی دیگری برای بررسی گسترش (متاستاز) سرطان انجام می‌دهد. این آزمایش‌ها شامل آزمایش‌های عملکرد کبد و کلیه، آزمایش‌های خون و ادرار، رادیوگرافی از مثانه و روده‌ها، سی‌تی‌اسکن و ام‌آرآی می‌شود. نتایج این آزمایش‌ها همچنین به پزشک کمک می‌کند تا مرحله سرطان را تعیین کرده و بهترین برنامه درمانی را انتخاب کند. جهت کسب نتایج دقیق و درست آزمایشات خود، انتخاب بهترین آزمایشگاه در ورامین و مناطق اطراف آن (پاکدشت، قرچک، پیشوا و جوادآباد) ضروری است.

درمان سرطان درهانه رحم به چه صورت است؟

امکان درمان سرطان دهانه رحم وجود دارد ولی انتخاب نوع درمان به عواملی مانند مرحله سرطان، سن بیمار، وضعیت کلی سلامت و تمایل بیمار به بچه‌دار شدن در آینده بستگی دارد. در ذیل، برخی از روش‌های درمان این نوع سرطان بیان می‌شود.

• پرتودرمانی یا رادیوتراپی (Radiation)

در رادیوتراپی از پرتوهای انرژی برای نابودی سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود. پرتو درمانی شامل دو نوع پرتودرمانی خارجی یا EBRT (پرتودهی از خارج بدن) و براکی ‌تراپی یا پرتودرمانی داخلی (پرتودهی نزدیک به سلول‌های سرطانی) است.

• شیمی‌درمانی (Chemotherapy)

در شیمی‌درمانی، داروهایی برای از بین بردن سلول‌های سرطانی که به صورت تزریقی یا خوراکی مصرف می‌شوند. در برخی مراحل سرطان، شیمی‌درمانی همراه با پرتودرمانی به ‌عنوان روش اصلی درمان به کار می‌رود. شیمی‌درمانی می‌تواند اثرگذاری پرتودرمانی را بهتر نماید. اگر سرطان شما گسترش یافته یا عود کرده باشد، برخی داروهای شیمی‌درمانی مانند سیس‌پلاتین، کربوپلاتین، تاکسول (پاکلی‌تاکسل) و توپوتکان برای درمان استفاده می‌گردند.

• جراحی (Surgery)

جراحی در واقع درمان اصلی برای سرطان گردن رحم (به خصوص در مراحل اولیه سرطان) می‌باشد و شامل روش‌های مختلفی از جمله جراحی لیزری، جراحی به روش کرایو (کرایوتراپی یا سرمادرمانی)، هیسترکتومی (برداشتن رحم و دهانه رحم)، تراکلکتومی (برداشتن دهانه رحم و بخش بالایی واژن)، تخلیه ناحیه لگنی (برداشتن اندام‌های لگنی مانند مثانه و روده در صورت گسترش سرطان) می‌شود.

• درمان هدفمند (Targeted therapy)

در این روش، داروها ویژگی‌های خاصی را در سلول‌های سرطانی هدف قرار می‌دهند (مثل پروتئین‌های خاص). درمان هدفمند به نابودی سلول‌های سرطانی، بدون اینکه آسیب زیادی به سلول‌های سالم وارد کند، می‌پردازد. به همین دلیل، عوارض جانبی آن کمتر از شیمی‌درمانی یا پرتودرمانی است.

• ایمونوتراپی (Immunotherapy)

ایمونوتراپی، از درمان‌های دارویی سرطان دهانه رحم است که بر روی تقویت سیستم ایمنی بدن جهت شناسایی و نابودی سلول‌های سرطانی تمرکز دارد. ایمونوتراپی یا ایمنی‌درمانی، یک نوع درمان بیولوژیکی می‌باشد.

پیشگیری از سرطان دهانه رحم امکان‌پذیر است؟

پیشگیری از سرطان دهانه رحم امکان‌پذیر است. برای کاهش خطر ابتلاء به این بیماری، می‌توان اقدامات زیر را انجام داد:

• انجام معاینات منظم زنان و آزمایش پاپ اسمیر (Pap test)
• تزریق واکسن HPV
• استفاده از کاندوم در هنگام رابطه جنسی
• کاهش روابط متنوع جنسی
• ترک سیگار

این اقدامات می‌توانند خطر ابتلاء به سرطان دهانه رحم را کاهش دهند.

برای درخواست هرگونه مشاوره ژنتیکی تلفنی و نمونه‌گیری در آزمایشگاه جهت انجام آزمایش‌ پاپ اسمیر، با تلفن 1650 آزمایشگاه پاتوبیولوژی و ژنتیک پزشکی پارس لب تماس بگیرید.

آنچه از مقاله «سرطان دهانه رحم چه علائمی دارد؟ بهترین روش درمان» آموختیم

سرطان دهانه رحم اگرچه یکی از نگرانی‌های مهم در حوزه سلامت زنان است، اما با اقدامات پیشگیرانه و درمان‌های پیشرفته می‌توان آن را مدیریت کرد. انجام منظم غربالگری‌هایی مانند تست پاپ اسمیر و استفاده از واکسن HPV می‌تواند نقش مؤثری در کاهش ابتلاء به این بیماری ایفاء کند. همچنین، درمان‌هایی همچون جراحی، شیمی‌درمانی و پرتودرمانی می‌توانند موفقیت‌آمیزی ظاهر شوند و این نوع سرطان را درمان کنند.

آگاهی و توجه به نشانه‌های بیماری و انتخاب مراکز درمانی و آزمایشگاه معتبر (مانند بهترین آزمایشگاه در ورامین)، از عوامل کلیدی در تشخیص زودهنگام و درمان به‌ موقع این بیماری محسوب می‌شوند. توجه به این موضوع می‌تواند زندگی سالم‌تری برای زنان فراهم آورد و از پیامدهای جدی این سرطان جلوگیری کند.

• منابع:

https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/12216-cervical-cancer